alleen als je er niet bij bent, is het echt

Wat ik niet zo snel doorhad, afgelopen maandag, was dat De Wereld Draait Door zich overal bevindt (elke avond op zo’n 1 miljoen schermen), maar niet op de plek waar het wordt gemaakt.

Wanneer je de lange trap afloopt, alsof je naar een kelder gaat (dat je, toen je anderhalf uur geleden binnenkwam, over een trap omhoog ging naar de receptie en de green room ben je op dat moment al weer vergeten, al ben je nog steeds dankbaar dat alles in die green room erop gericht was je op je gemak te stellen), denk je nog dat je gaat zien wat je van thuis kent, maar alles is er anders dan op het scherm: de belichting, de verhoudingen, de tijd, de afstanden – je hebt van al die keren dat je thuis keek een idee meegenomen van hoe de ruimte is opgebouwd, in welk licht ze baadt, hoe overzichtelijk ze is, maar de ruimte die je denkt te kennen blijkt niet te bestaan. Wel vang je er fragmenten van op, het logo, delen van het decor, een tafel die je bijna helemaal herkent, rijen publiek – maar al die fragmenten bevinden zich in een nieuwe constellatie, je bent ergens anders, op een onbekende plek, waar met onderonsjes en muziek een samenzwering met publiek en gasten wordt gesmeed en die strak staat van eenzelfde optimistische nieuwsgierigheid als die waarmee de presentator vroeger Het Parool maakte. Misschien is het nog wel eerder een proces dan een plek. Waar je je dan ook precies bevindt, je bent in ieder geval niet bij De Wereld Draait Door, daar ben je alleen bij wanneer je er thuis naar zit te kijken. Dit is iets anders. Hier is het niet, hier wordt het mogelijk gemaakt. Je bevindt je op de enige plek ter wereld waar De Wereld Draait Door niet bestaat.

Pas nadat ik thuis weer twee, drie afleveringen had bekeken, kreeg ik mijn oude idee over het programma en de ruimte waarin het zich zou moeten afspelen (de afmetingen, de veronderstelde samenhang) weer een beetje terug. Toen begreep ik ook wat misschien wel de belangrijkste reden was waarom ik de ruimte niet had herkend toen ik me er daadwerkelijk in bevond. Natuurlijk, veel was anders, alles was kleiner of groter, en het licht feller, maar het grootste verschil was dat ik daar met mijn eigen ogen had rondgekeken. Ik had mijn blik kunnen richten op wat ik wilde. Thuis gaan je eigen ogen maar tot het scherm, daarna neemt de camera het van je over. Het idee dat de kijker zich vormt van de ruimte waarin het zich allemaal afspeelt, is volstrekt afhankelijk van de verschillende cameraposities waarvanaf die ruimte in beeld wordt genomen. Alleen als je er daadwerkelijk bent (waar je je dan ook precies bevindt), heb je met die camera’s niets te maken.

(afbeelding afkomstig van de site van DWDD)

Advertentie